(၆၃)။ အၾကင္သူသည္ သူေတာ္မဟုတ္ေသာသူအား
ခ်စ္အပ္သည္ျဖစ္၏။ သူေတာ္ေကာင္းကို ခ်စ္ျခင္းကိုမျပဳ။
မသူေတာ္တို႔၏ တရားကိုသာလွ်င္ ႏွစ္သက္၏။ ထိုသူ၏
အမူအက်င့္သည္ ပ်က္စီးအပ္သည္၏ အေၾကာင္းတည္း။
(၆၄)။ ေျမြသည္ အမ်က္လြန္၏။ သူယုတ္သည္လည္း
အမ်က္လြန္၏။ ေျမြထက္ သူယုတ္သည္ကား အမ်က္လြန္၏။
ထိုေျမြကိုကား မႏၲယားေဆး၀ါးတို႔ျဖင့္ ၿငိမ္းေစႏိုင္၏။
သူယုတ္ကိုကား အဘယ္မည္ေသာ ေဆးျဖင့္ ၿငိမ္းေစႏိုင္အံ႔နည္း။
(၆၅)။ အၾကင္လူမိုက္သည္ မိမိမိုက္ေသာအျဖစ္ကို သိ၏။
ထိုသို႔သိျခင္းေၾကာင့္ ထိုသို႔ မိုက္ေသာသူျဖစ္လ်က္လည္း
ပညာရွိမည္၏။ အၾကင္လူမိုက္သည္ကား မိုက္လ်က္လွ်င္
မိမိကုိယ္ကို ပညာရွိဟု ထင္၏။
ထိုသူမိုက္သည္သာလွ်င္စင္စစ္
သူမိုက္ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
ထိုသူမိုက္သည္သာလွ်င္စင္စစ္
သူမိုက္ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
(၆၆)။ သူမိုက္သည္ အၾကင္မွ်ေလာက္ မိမိျပဳေသာ
မေကာင္းမႈသည္အက်ိဳးမေပးေသး။
ထိုမွ်ေလာက္ပ်ားရည္ကဲ႔သို႔ ေအာက္ေမ႔တတ္၏။
အၾကင္အခါ၌ကား မိမိျပဳေသာ မေကာင္းမႈသည္
အက်ိဳးေပး၏။ ထိုအခါ၌ဆင္းရဲျခင္းသို႔ ေရာက္၏။
မေကာင္းမႈသည္အက်ိဳးမေပးေသး။
ထိုမွ်ေလာက္ပ်ားရည္ကဲ႔သို႔ ေအာက္ေမ႔တတ္၏။
အၾကင္အခါ၌ကား မိမိျပဳေသာ မေကာင္းမႈသည္
အက်ိဳးေပး၏။ ထိုအခါ၌ဆင္းရဲျခင္းသို႔ ေရာက္၏။
(၆၇)။ သူမိုက္သည္ ကိုယ္အားရွိမႈ မေကာင္း၊ အႏိုင္အထက္
သူ၏ဥစၥာကို ရေအာင္ယူတတ္၏။ ပညာနည္းေသာ
ထိုသူမိုက္သည္ ကိုယ္ခႏၶာပ်က္သည္မွ ေနာက္၌
ငရဲသို႔ ေရာက္တတ္၏။
(၆၈)။ အိမ္၌ ဖ်က္ဆီးတတ္သည္ကား ၾကြက္တည္း။ ေတာ၌
ဖ်က္ဆီးတတ္သည္ကား ေမ်ာက္တည္း။ ငွက္၌
ဖ်က္ဆီးတတ္သည္ကားက်ီးတည္း။
လူ၌ ဖ်က္ဆီးတတ္သည္ကား ပုဏၰားတည္း။
(၆၉)။ ႏိုးၾကားေသာသူအား ညဥ္႔သည္ရွည္၏။ ခရီးပန္းေသာသူအား
တစ္ယူဇနာခရီးသည္ ရွည္၏။ သူေတာ္ေကာင္းတရားကို
မသိကုန္ေသာ သူမိုက္အား သံသရာသည္ ရွည္၏။
(၇၀)။ ယုတ္ေသာ သေဘာရွိေသာသူသည္ သူတစ္ပါးတို႔၏
ႏွမ္းေစ႔ခန္႔မွ်သာရွိေသာ အနည္းငယ္ေသာ အျပစ္ကိုသာလွ်င္
ျမင္တတ္၏။ အုန္းသီးေလာက္ရွိေသာ မိမိအျပစ္ကိုကား မျမင္တတ္။
(၇၁)။ လူမိုက္သည္ ပညာရွိအား ခ်ီးမြမ္းျခင္းျဖင့္ ဒဏ္ကို
ေပးသည္မည္၏။ ပညာရွိကို ပညာရွိသည္သာလွ်င္
ခ်ီးမြမ္းျခင္းသည္ ေကာင္းစြာ ခ်ီးမြမ္းျခင္းမည္၏။
(၇၂)။ လိုခ်င္တတ္မက္ျခင္းရွိေသာသူကို
တန္စိုးလက္ေဆာင္ေပးျခင္းျဖင့္
ယူရာ၏။ မာနခက္ထန္ေသာသူကို လက္အုပ္ခ်ီသျဖင့္
ယူရာ၏။ သူမိုက္ကိုကား အလိုသို႔လိုက္သျဖင့္ ယူရာ၏။
ပညာရွိကို အဟုတ္အမွန္ဆိုသျဖင့္ ယူရာ၏။
(၇၃)။ စီးပြားကိုေဆာင္သည္ရွိေသာ္ သူတစ္ပါးသည္လည္း
အေဆြမည္၏။ စီးပြားကို မေဆာင္မူ အေဆြသည္လည္း
သူတစ္ပါးမည္၏။ အနာသည္ ကိုယ္၌ျဖစ္လ်က္
စီးပြားကိုမေဆာင္ေလ။ ေဆးကား ေတာ၌ျဖစ္လ်က္
စီးပြားကို ေဆာင္ေလသလွ်င္ကတည္း။
(၇၄)။ မ်က္ကြယ္၌ ေက်းဇူးကို ေခ်တတ္ေသာ၊ မ်က္ေမွာက္၌
ခ်စ္ဖြယ္ေသာ စကားကို ဆိုတတ္ေသာ ထိုသို႔သေဘာရွိေသာ
အေဆြခင္ပြန္းကို အဆိပ္အိုး၌ ပ်ားတို႔ၾကဥ္ရာသကဲ႔သို႔ ၾကဥ္ရာ၏။
(၇၅)။ ဥစၥာတည္းယုတ္မူကား အေဆြခင္ပြန္းသည္ စြန္႔တတ္၏။
သားမယားတို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ ညီသား အစ္ကိုတို႔သည္
လည္းေကာင္း၊ စြန္႔တတ္ကုန္၏။ ဥစၥာရွိေသာသူတို႔ကိုသာလွ်င္
မွီ၀ဲကုန္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဥစၥာသည္သာလွ်င္ ေလာက၌ ခင္ပြန္းႀကီးတည္း။
(၇၆)။ ေလာက၌ ကၽြန္သူခစားကို ေစပါးခိုင္းခန္႔မွသာလွ်င္
ေကာင္းမေကာင္း သိရာ၏။ ေဆြမ်ိဳးတို႔ကိုလည္း
ေဘးေရာက္ေသာအခါ၌ သိရာ၏။ အေဆြခင္ပြန္းကို
ဥစၥာနည္းေသာအခါ သိရာ၏။ မယားကိုလည္း
စည္းစိမ္ကုန္မွသာလွ်င္သိရာ၏။
(၇၇)။ အၾကင္သူသည္ အစီးအပြား၌ ယွဥ္ေစတတ္၏။
ထိုသူသည္ အေဆြခင္ပြန္းမည္၏။ အၾကင္သူသည္
ေကၽြးေမြးတတ္သည္ ျဖစ္၏။ ထိုသူသည္ မိဘမည္၏။
အၾကင္သူသည္ ခ်စ္ကၽြမ္း၀င္၏။ ထိုသူသည္ ခင္ပြန္းမည္၏။
အၾကင္သူသည္ ႏွလံုးၿငိမ္း၏။ ထိုသို႔ ၿငိမ္ေစတတ္ေသာ
သူသည္ မယားမည္၏။
(၇၈)။ ရန္သူႏွင့္လည္း အကၽြမ္းမ၀င္ရာ။ အေဆြခင္ပြန္းႏွင့္လည္း
အကၽြမ္းမ၀င္ရာ။ အေဆြခင္ပြန္းသည္ အမ်က္ထြက္လတ္ေသာ္
ခပ္သိမ္းေသာ အျပစ္ကို ထင္ရွားျပသ၏။
(၇၉)။ အၾကင္သူသည္ ခင္ပြန္းႏွင့္ တစ္ႀကိမ္ အမ်က္ထြက္ဖူး၏။
ထိုသူသည္ တစ္ဖန္ေစ႔စပ္ျခင္းငွာ အလိုရွိျငားအံ႔။ ကိုယ္၀န္သည္
အႆထိုရ္ျမင္းကို ဖြားအံ႔ေသာ ျမင္းမကဲ႔သို႔
ေသမင္းႏိုင္ငံသို႔ ေဆာင္၏။
(၈၀)။ အၾကင္မွ်ေလာက္ မိမိ၏ အႀကံကာလသည္
မေရာက္ေသး။ ထိုေရြ႕ေလာက္ ရန္သူကိုလွ်င္ ပခံုးျဖင့္
ရြက္ေဆာင္ရာ၏။ မိမိ၏ အႀကံကာလသည္ ျပည့္စံုျခင္းသို႔
ေရာက္ေလၿပီးေသာ္ ထိုရန္သူကိုလွ်င္ ေက်ာက္၌ ရြက္ေဆာင္ေသာ
အိုးကို ခြဲသကဲ႔သို႔ ဖ်က္ရာ၏။
(၈၁)။ ၿမီၾကြင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ မီးၾကြင္းသည္ လည္းေကာင္း၊
ေရာဂါၾကြင္းသည္ လည္းေကာင္း အဖန္တလဲလဲ ပြားတတ္ကုန္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ အၾကြင္းကို မျပဳရာ။
(၈၂)။ အၾကင္သူ၏ မ်က္ႏွာကား ပဒုမၼာၾကာကဲ႔သို႔ ရႊင္၏။
ဆိုေသာစကားသည္လည္း စႏၵကူးကဲ႔သို႔ ခ်မ္းေအး၏။
ႏွလံုး၌ကား ေသေစတတ္ေသာ အဆိပ္ကဲ႔သို႔ ရွိ၏။
ထိုသို႔ေသာ သေဘာရွိေသာသူကို မမွီ၀ဲရာ။
(၈၃)။ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ အရွင္ကို မမွီ၀ဲရာ။ ထိုထက္
၀န္တိုေသာ အရွင္ကို မမွီ၀ဲရာ။ ထိုထက္ မခ်ီးျမွင့္တတ္ေသာ
အရွင္ကို မမွီ၀ဲရာ။ ထိုထက္ ႏွိပ္စက္တတ္ေသာ အရွင္ကို
မမွီ၀ဲရာသာလွ်င္တည္း။
(၈၄)။ ဦးခ်ိဳရွိေသာ သတၱ၀ါကို အေတာင္ငါးဆယ္
အရပ္မွ ၾကဥ္ရာ၏။ ျမင္းကိုကား အေတာင္ တစ္ရာမွ
ၾကဥ္ရာ၏။ အစြယ္ရွိေသာ ဆင္ကိုကား အေတာင္
တစ္ေထာင္ကသာလွ်င္ ၾကဥ္ရာ၏။ သူမေကာင္းကိုကား
အရပ္ကိုစြန္႔သျဖင့္ ၾကဥ္ရာ၏။
(၈၅)။ မေကာင္းေသာ အရပ္ကို လည္းေကာင္း၊ မေကာင္းေသာ
ခင္ပြန္းကို လည္းေကာင္း၊ မေကာင္းေသာ အမ်ိဳးကို
လည္းေကာင္း၊ မေကာင္းေသာ အေဆြခင္ပြန္းကို
လည္းေကာင္း၊ မေကာင္းေသာ မယားကို လည္းေကာင္း၊
မေကာင္းေသာ ကၽြန္ကို လည္းေကာင္း၊ ေ၀းစြာေရွာင္ၾကဥ္ရာ၏။
(၈၆)။ အၾကင္ခင္ပြန္းတို႔သည္ အနာႏွိပ္စက္ေသာ
ကာလ၌လည္းေကာင္း၊ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးေသာ
ကာလ၌လည္းေကာင္း၊ စည္းစိမ္ပ်က္စီးေသာ
ကာလ၌လည္းေကာင္း၊ ရန္သူမိေသာ ကာလ၌လည္းေကာင္း၊
မင္းအိမ္တံခါး၌ လည္းေကာင္း၊ သုသာန္တစျပင္၌ လည္းေကာင္း
တည္ရပ္ေပကုန္၏။ ထိုခင္ပြန္းတို႔သည္သာလွ်င္
ခင္ပြန္းေကာင္း မည္၏။
(၈၇)။ ႏႈတ္ခြန္းခ်ိဳေသာ စကားရွိေသာသူသည္
မ်ားေသာ အေဆြခင္ပြန္းရွိ၏။ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာသူသည္
နည္းေသာ ခင္ပြန္းရွိ၏။
(၈၈)။ ဥၾသတို႔၏ အဆင္းကား အသံလွ်င္တည္း။
မိန္းမတို႔၏ အဆင္းကား လင္ကို ျမတ္ႏိုးျခင္းတည္း။
မေကာင္းေသာ ႐ုပ္သဏၭာန္ရွိေသာသူ၏ အဆင္ကား
အတတ္တည္း။ ရေသ႔တို႔၏ အဆင္းကား သည္းခံျခင္းတည္း။
(၈၉)။ မိန္းမတို႔၏ ဥစၥာကား အဆင္းတည္း။
ေယာက္်ားတို႔၏ ဥစၥာသည္ အတတ္လွ်င္တည္း။
ရဟန္းတို႔၏ ဥစၥာကား သီလတည္း။ မင္းတို႔၏
ဥစၥာသည္ကား ရဲမက္ဗိုလ္ပါတည္း။
(၉၀)။ ရေသ႔ ရဟန္းတို႔သည္ကား ႀကံဳမွသာလွ်င္
တင့္တယ္ကုန္၏။ ေျခေလးခုရွိေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္ကား
ဆူကုန္မွသာလွ်င္ တင့္တယ္ကုန္၏။ ေယာက္်ားတို႔သည္ကား
အတတ္ပညာရွိမွသာလွ်င္ တင့္တယ္ကုန္၏။ မိန္းမတို႔သည္ကား
လင္သားရွိမွ တင့္တယ္ကုန္၏။
(၉၁)။ တတ္လွစြာေသာ ေစာင္းသမားသည္ ငါးရက္မွ်
ေစာင္းႏွင့္ကင္းမူ ပ်က္၏။ တတ္လွစြာေသာ
ေလးသမားသည္ ခုနစ္ရက္မွ် ေလးႏွင့္ကင္းမူ ပ်က္၏။
ေတာ္မွန္လွစြာေသာ မယားျဖစ္လွ်င္မူလည္း လင္ႏွင့္
တစ္လကင္းမူ ပ်က္၏။ တပည့္တို႔ကား လခြဲကားမူ ပ်က္၏။
(၉၂)။ ကၽြဲကား ညြန္ရွိမွသာလွ်င္ ေမြ႕ေလ်ာ္၏။
ဟသၤာငွက္သည္ ေရကန္ရွိမွသာလွ်င္ ေမြ႕ေလ်ာ္၏။
မိန္းမကား ေယာက္်ားရွိမွသာ ေမြ႕ေလ်ာ္၏။ ရဟန္းကား
တရားရွိမွသာလွ်င္ ေမြ႕ေလ်ာ္၏။
(၉၃)။ ထမင္းကိုကား အစာေက်မွ ခ်ီးမြမ္းရာ၏။
မယားကိုလည္း အရြယ္လြန္မွ ခ်ီးမြမ္းရာ၏။ ရဲမက္ကိုကား
စစ္ေအာင္၍ ျပန္မွ ခ်ီးမြမ္းရာ၏။ ေကာက္ကို အိမ္သို႔ေရာက္မွ
ခ်ီးမြမ္းရာ၏။
(၉၄)။ ႏွစ္လင္ သံုးလင္ ကြာၿပီးေသာ မိန္းမသည္လည္းေကာင္း၊
ႏွစ္ေက်ာင္း သံုးေက်ာင္း ေျပာင္းၿပီးေသာ ရဟန္းသည္လည္းေကာင္း၊
ေက်ာ႔ကြင္းမွ ႏွစ္ႀကိမ္ သံုးႀကိမ္ လြတ္ၿပီးေသာ
ငွက္သည္လည္းေကာင္း ျပဳအပ္ေသာ မာယာမ်ားသည္သာလွ်င္တည္း။
(၉၅)။ သူယုတ္ကို ပုတ္ခတ္သျဖင့္ ယဥ္ေစရာ၏။
မေကာင္းေသာ ခင္ပြန္းကို စကားဆိုၿမဲ မဆိုသျဖင့္
ယဥ္ေစရာ၏။ မေကာင္းေသာ မိန္းမတို႔ကို စည္းစမ္းကို
မအပ္ႏွင္းသျဖင့္ ယဥ္ေစရာ၏။ အစာ၌ တပ္မက္ေသာသူကို
အစာကို ယုတ္ေစသျဖင့္ ယဥ္ေစရာ၏။
(၉၆)။ လ မွကင္းေသာ ညသည္ မတင့္တယ္။
လႈိင္းတံပိုးမွကင္းေသာ သမုဒၵရာသည္လည္း မတင့္တယ္။
ဟသၤာမွကင္းေသာ ေရကန္သည္လည္း မတင့္တယ္။
လင္မွကင္းေသာ အမ်ိဳးသမီးသည္လည္း မတင့္တယ္။
(၉၇)။ လင္သည္သာလွ်င္ စည္းစိမ္ဥစၥာကို ျဖစ္ေစအပ္၏။
မိန္းမမူကား လံုေစသည္သာလွ်င္တည္း။ ထိုစကားသည္ သင့္စြ။
ေယာက္်ားသည္သာလွ်င္ ပဓာနတည္း။
(၉၈)။ ခပ္သိမ္းေသာ ျမစ္တို႔သည္ ျမစ္ေကာက္သာ ရွိကုန္၏။
ခပ္သိမ္းေသာ ေတာတို႔သည္ ထင္းျဖင့္သာ ၿပီးကုန္၏။
ခပ္သိမ္းေသာ မိန္းမတို႔သည္ ဆိတ္ၿငိမ္ေသာ အရပ္ကို
ရသည္ရွိေသာ္ မေကာင္းမႈကို ျပဳၿမဲတည္း။
(၉၉)။ အၾကင္မိန္းမသည္ ျငင္းခုံတတ္ေသာ အေလ႔ရွိ၏။
ျငဴစူေစာင္းေျမာင္း၍ ေျပာေလ႔ရွိ၏။ ျမင္တိုင္းကိုလည္း တပ္၏။
မ်ားစြာသည္လည္း ခ်က္၍စားတတ္၏။ လင္၏
အဦးစားတတ္ေသာ အေလ႔ရွိ၏။ သူ႔အိမ္သို႔
သြားတတ္ေနတတ္ေသာ အေလ႔ရွိ၏။ ထိုမိန္းမသည္
သားတစ္ရာပင္ ျမင္ျငားေသာ္လည္း ေယာက္်ားသည္ စြန္႔အပ္၏။
(၁၀၀)။ အၾကင္မိန္းမသည္ စားေသာအခါ၌လည္းေကာင္း၊
အ၀တ္တန္ဆာ ျပဳျပင္ဆင္ယင္ေသာအခါ၌ လည္းေကာင္း၊
အမိကဲ႔သို႔ ႏွစ္သက္ဖြယ္ ျပဳျပင္တတ္၏။ လွ်ိဳ႕၀ွက္အပ္ကုန္ေသာ
မက်စ္မလ်စ္ေသာအရာတို႔၌ ႏွမကဲ႔သို႔ လြန္စြာ ရွက္တတ္၏။
အမႈလုပ္ေသာအခါတို႔၌ လည္းေကာင္း၊ လင္၏ အပါး၌သြားလာေသာ
အခါ၌လည္းေကာင္း ကၽြန္မကဲ႔သို႔ ႐ိုေသစြာ ျပဳတတ္၏။
ေဘးရွိေသာအခါတို႔၌ တိုင္ပင္ဖက္ျဖစ္ရာ၏။
အိပ္ေသာအခါတို႔၌လည္း ေမြ႕ေလ်ာ္ေစတတ္၏။
အေရာင္အဆင္းတို႔ကို ျပဳျပင္ျခင္းတို႔၌ တင့္တယ္စြာ၏။
အမ်က္ထြက္ေသာအခါတို႔၌ သည္းခံတတ္၏။
ထိုမိန္းမကို ျမတ္၏ဟူ၍ ပညာရွိတို႔သည္ ဆိုကုန္၏။
ထိုမိန္းမသည္ ေသသည္၏ အျခားမဲ႔၌လည္း
နတ္ျပည္၌ ျဖစ္ရာ၏။
(၁၀၁)။ အၾကင္မိန္းမငယ္သည္ ေရႊေသာ အသားရွိ၏။
သမင္မ်က္စိကဲ႔သို႔ ညိဳေသာမ်က္စိလည္းရွိ၏။
ခါးစည္းတင္က်ယ္ ငယ္ေသာ၀မ္းလည္း ရွိ၏။
ဆင္ႏွာေမာင္းကဲ႔သို႔ အရင္းမွ အဖ်ားတိုင္ေအာင္
သြယ္ေသာ ေပါင္ရွိ၏။ ေျဖ၍ ေနာက္သို႔လန္ေသာ ရွိေသာ
အဖ်ားေကာ႔တတ္ေသာ ဆံပင္လည္းရွိ၏။ ႀကီးငယ္မထင္
ညီညြတ္ေသာ သြားအစဥ္လည္းရွိ၏။ နက္ေသာခ်က္လည္းရွိ၏။
ေကာင္းေသာ အေလ႔အထသည္လည္း ရွိ၏။ ထိုသို႔ေသာ
မိန္းမငယ္ကို ယုတ္ေသာ အမ်ိဳးတို႔၌ျဖစ္ေသာ္လည္း
ထိုမိန္းမပ်ိဳကို ဆက္ဆံ ထိမ္းျမားရာ၏။
(၁၀၂)။ အၾကင္မိန္းမသည္ ျဖစ္တိုင္းျဖစ္တိုင္း အဖန္တလဲလဲ
ေယာက္်ား၏ အျဖစ္ကို အလိုရွိျငားအံ႔၊ ထိုမိန္းမသည္
သိၾကားမင္း၏ မယားသည္ သၾကားမင္းကို အ႐ိုအေသ
လုပ္ေကၽြးသကဲ႔သို႔ လင္ကိုအ႐ိုအေသ လုပ္ေကၽြးရာ၏။
(၁၀၃)။ အၾကင္ေယာက္်ားသည္ ျဖစ္တိုင္းျဖစ္တိုင္း
အဖန္တလဲလဲ ေယာက္်ားအျဖစ္ကို အလိုရွိျငားအံ႔၊
ထိုေယာက္်ားသည္ ေျခေဆးၿပီးေသာ ေယာက္်ားသည္
ညြန္ကို ေရွာင္ၾကဥ္သကဲ႔သို႔ သူတစ္ပါး၏
မယားကို ေရွာင္ၾကဥ္ရာ၏။
(၁၀၄)။ အရြယ္လြန္ၿပီးေသာေယာက္်ားသည္
တည္သီးမွ်ငယ္ေသာ သားျမတ္ရွိေသာ မိန္းမပ်ိဳကို
ယူေဆာင္သိမ္းဆည္း၏။ မိမိအလိုရွိရာ မပါသည္ျဖစ္၍
ေစာင္းေျမာင္းျငဴစူတတ္၏။ လင္အိုတစ္ေယာက္၌သာ
ေမြ႕ေလ်ာ္လတၱံဟု မယံုၾကည္။ ထိုေၾကာင့္
ထိုငယ္ေသာမယားကို သိမ္းဆည္းျခင္းသည္
ပ်က္စီးအံ႕သည္၏ အေၾကာင္းတည္း။
(၁၁၉)။ မိန္းမႏွင့္ ႏွီးေႏွာေသာရဟန္း၌ အဘယ္မွာ
သီလရွိအံ႔နည္း။ အသားစားၾကဴးေသာသူ၌ အဘယ္မွာ
သနားရွိအံ႔နည္း။ ေသေသာက္ၾကဴးသည့္သူ၌ အဘယ္မွာ
စကားမွန္အံ႔နည္း။ အလိုရမၼက္ႀကီးေသာသူ၌ အဘယ္မွာ
အရွက္ရွိအံ႔နည္း။ အပ်င္းႀကီးေသာသူ၌ အဘယ္မွာ
အတတ္ရွိအံ႔နည္း။ အမ်က္ႀကီးေသာသူ၌ အဘယ္မွာ
ဥစၥာရွိအံ႔နည္း။
(၁၂၀)။ ေသေသာက္ၾကဴးေသာသူသည္လည္းေကာင္း၊
အခါမဟုတ္သည္၌ သြားေလ႔ရွိေသာသူသည္လည္းေကာင္း၊
သဘင္အသြားမ်ားေသာ သူသည္လည္းေကာင္း၊
ေၾကြအန္ အစရွိေသာ ေလာင္းကစားၾကဴးေသာသူသည္လည္းေကာင္း၊
မေကာင္းေသာ အေဆြခင္ပြန္းရွိေသာသူသည္လည္းေကာင္း
ပ်င္းရိဖင္႔ႏြဲ႕ေသာ သူသည္လည္းေကာင္း၊ ဤသူတို႔ကား
စည္းစိမ္းတို႔သည္ ပ်က္ဆီးအံ႔ေသာ အေၾကာင္းတည္း။
(၁၂၁)။ အသက္ရွင္လ်က္လည္း ေသေသာသူ ငါးဦးမွာ
ဆင္းရဲေသာသူ၊ အနာႏွိပ္စပ္ေသာသူ၊ မိုက္မဲေသာသူ၊
ၿမီမ်ားေသာသူ၊ မင္း၀ယ္ကိုယ္ၾကပ္ ခစားေသာသူ ..
ဤသူတို႔တည္း။
(၁၂၂)။ ပညာရွိတို႔သေဘာကား မေရာက္ေသးေသာ
ေဘးကို ျမင္သည္ရွိေသာ္ အေ၀းကလွ်င္ ၾကဥ္ရာ၏။
ေရာက္ၿပီး ေရာက္ဆဲေသာ ေဘးကို ျမင္မူကား
ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ေသာ သေဘာမရွိသည္ ျဖစ္၏။
(၁၂၃)။ ေလာက၌ အအိပ္ၾကဴးေသာသူ၊ ေမ႔ေလ်ာေသာသူ၊
ခ်မ္းသာစြာေနတတ္ေသာသူ၊ အနာရွိေသာသူ၊ ပ်င္းေသာသူ၊
အလိုႀကီးေသာသူ၊ အမႈသစ္၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ေသာသူ။
ဤခုနစ္ေယာက္ေသာသူတို႔သည္ က်မ္းဂန္မွ ကင္းကုန္၏။
(၁၂၄)။ ေလာက၌ လဲသည္ ေပါ႔၏။ ထိုထက္
လွ်ပ္ေပၚေသာသူသည္ ေပါ႔၏။ ထိုထက္ ဆရာမိဘတို႔၏
အဆံုးအမကို မခံေသာသူသည္ ေပါ႔၏။ ထိုထက္ ျမတ္ဗုဒၶ၏
သာသနာေတာ္၌ ေမ႔ေလ်ာ႔ေသာသူသည္ ေပါ႔၏။
(၁၂၅)။ ေလာက၌ ေက်ာက္ထီးသည္ ေလး၏။ ထိုထက္
ဆရာမိဘတို႔၏ အဆံုးအမသည္ ေလး၏။ ထိုထက္
ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ စကားသည္ ေလး၏။
(၁၂၆)။ ေလာက၌ ျခေသၤ႔သည္လည္းေကာင္း၊
ဆင္သည္လည္းေကာင္း၊ သူေတာ္ေကာင္းသည္လည္းေကာင္း၊
ဤသူတို႔သည္ အက်ိဳးမရွိေသာ အရပ္ကို စြန္႔၍ သြားကုန္၏။
က်ီးသည္လည္းေကာင္း၊ သမင္းသည္လည္းေကာင္း၊
ယုတ္မာေသာေယာက္်ားသည္ လည္းေကာင္း၊
ဤသတၱ၀ါတို႔သည္မိမိတို႔ က်င္လည္ရာ
အရပ္၌သာလွ်င္ ပ်က္စီးျခင္းသို႔ ေရာက္ကုန္၏။
(၁၂၇)။ ပညာရွိေသာ္ကား လွမ္းေသာ ေျခတစ္ဖက္ႏွင့္တူေသာ
အရပ္သစ္ကို ေမွ်ာ္ ္တင္းေသာစိတ္ျဖင့္ သြား၏။
ရပ္ေသာ ေျခတစ္ဖက္ႏွင့္ တူေသာ အရပ္ေဟာင္းကို
မခြာေသာစိတ္ျဖင့္ ရပ္၏။ အရပ္သစ္ကို မစူးစမ္းဘဲ
ေနရာေဟာင္းကို မစြန္႔ရာ။
(၁၂၈)။ ေလာက၌ ေရာင္း၀ယ္ေသာအခါ၌လည္းေကာင္း၊
အတတ္သင္ေသာအခါ၌လည္းေကာင္း၊
အေစအပါးခံေသာအခါ၌ လည္းေကာင္း၊
ေမထုန္မီွ၀ဲေသာအခါ၌လည္းေကာင္း၊
အရွက္အေၾကာက္ကို စြန္႔သည္ ျဖစ္ရာ၏။
(၁၂၉)။ မိန္းမတို႔၏ အစာစားျခင္းကား ေယာက္်ားတို႔ထက္
ႏွစ္ဆလြန္သည္ျဖစ္ရာ၏။ ပညာသည္လည္း ေလးဆလြန္၏။
လံုလက ေျခာက္ဆ လြန္သည္လည္းျဖစ္၏။
ကာမဂုဏ္တပ္မက္ျခင္းက ရွစ္ဆလြန္၏။
ေလ့လာသင္ၾကားသူအဖို႔ ေလာကနီတိ က်မ္းသည္ -
- သာေရာ = အႏွစ္သာရ မည္၏။
- မာတာပီတု = မိဖသဖြယ္ မည္၏။
- အာစရိေယာ = ဆရာသမားႏွင့္ တူ၏ ။
- မိေတၱာ = မိတ္ေဆြႏွင့္ တူ၏ ဟူေသာ
- ဂုဏ္ေလးမ်ိဳး ရွိေလသည္။
- အက်ိဳးတရားမ်ားမွာ -
- ဥာဏိ = ဥာဏ္ႀကီးရွင္ ျဖစ္ႏိုင္ျခင္း
- မဟာ = ႀကီးက်ယ္ ျမင့္ျမတ္သူ ျဖစ္ႏိုင္ျခင္း
- ဗဟုသုေတာ = အၾကားအျမင္ မ်ားႏိုင္ျခင္း
- ဟူေသာ အက်ိ္ဳးေက်းဇူးမ်ားလည္း ရရွိႏိုင္ေလသည္။
