{ စကားၾကီးဆယ္ခြန္း လူ၌ထြန္း }
၁။ ေရကူးညာတင္ စကားေျပာနည္း
ျမစ္တစ္ျမစ္ရဲ႕အထက္ကုိ အညာဟုေခၚသည္။ ေအာက္ဖက္ကိုေတာ့ အေၾက
ဟုေခၚသည္။
အညာကို ဆန္တက္သည္ ဟုေခၚျပီး အေၾကကို စုန္ဆင္းသည္ဟုဆိုသည္။
ျမစ္ေရသည္ အထက္မွ ေအာက္သို႔စီးဆင္းသည္။
အညာမွ အေၾကသို႔ စုန္သည္ဟုဆိုသည္။
ျမစ္တစ္ျမစ္ကို ကန္႔လန္႔ျဖတ္ ျဖတ္ကူးလွ်င္ လိုရာခရီးသို႔ေရာက္ရန္ ျမစ္၏
အေပၚ(အညာ) ဖက္မွ ကူးရသည္။ ထိုမွသာ လိုရာခရီးကို ေရာက္ေပမည္။
တည့္တည့္ကူးလွ်င္ ေရစီးအားေၾကာင့္ေအာက္ဖက္(အေၾက)ဖက္သို႔ေရာက္
သြားလိမ့္မည္။
ထို႔ေၾကာင့္ စကားေျပာရာတြင္ အေျခေနႏွင့္အခ်ိန္ခါကို တြက္ခ်က္၍
ပိုပိုသာသာေျပာျခင္းကို ေရကူးညာတင္ေျပာနည္းဟုေခၚသည္။
ကတိေပးစကားမ်ား ေျပာသည့္အခါ ေရကူးညာတင္ စကားေျပာနည္းသည္
လြန္စြာ အသံုး၀င္သည္။
ဥပမာ - ငါးရက္ႏွင့္ အလုပ္ျပီးစီးႏိုင္ေသာ္လည္း၊ ခုနစ္ရက္ေလာက္ထိ
ေစာင့္ေပးပါ ဟုေျပာဆိုျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။
“မွန္းခ်က္ႏွင့္ ႏွမ္းထြက္မကိုက္၊ ဒူးေလာက္တင္မွ ရင္ေလာက္က်”
ဆိုသည့္စကားပံုကို ေထာင့္ခ်င့္၍ သိႏိုင္သည္။
၂။ ေကာက္ပင္ရိတ္လွီး စကားေျပာနည္း။
ေကာက္ပင္ရိတ္ ျခင္းဆိုသည္မွာ၊ လယ္ကြင္းထဲ႐ွိ ေကာက္ပင္မ်ားကုိ လက္
ထဲ၀င္ႏိုင္သမွ် ၀င္ေအာင္အမိအရ ဆြဲယူျပီး ဖမ္းခ်ဳပ္ဆုပ္ကိုင္ ရသည္။
က်န္လက္တစ္ဖက္က တံစဥ္ကို ကိုင္ျပီး စပါးပင္၏ အရင္းမွ ပိုင္းျဖတ္ရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ စကားေျပာရာတြင္ တစ္ဖက္သား၏ စကားကို မိမိရရ မွတ္သားျပီး၊
ကိုယ့္အလွည့္တြင္ အရင္းက ပိုင္းျဖတ္သလို အႏိုင္ပိုင္းျပီး ေျပာဆိုျခင္းကို
ေကာက္ပင္ရိတ္လွီး စကားေျပာနည္း ဟုေခၚသည္။
အမတ္ေလာင္းမ်ား မဲဆြယ္စကားေျပာရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ စကားရည္
လုပြဲ၊ မ်ား တြင္လည္းေကာင္း ဤစကားေျပာနည္းကို အသံုးျပဳႏိုင္သည္။
၃။ ေရစီးေဖာင္ဆန္ စကားေျပာနည္း
ေရစီးတြင္ ဆန္တက္ ရေသာေဖာင္သည္ အလ်င္အျမန္ႏွင့္ လုိရာခရီးကို
မေရာက္ႏိုင္ပါ။
တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ လုိရာကမ္းကို ဆိုက္ကပ္ႏိုင္ရန္၊ ဇြဲ၊ လံု႔လ၊ ၀ီရိယမ်ား၊
စားနပ္ရိကၡာမ်ား၊ ကာယလုပ္အားမ်ား၊ ကၽြမ္းက်င္ေသာ ေရလမ္းျပမ်ား
စသည္ျဖင့္လိုအပ္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ စကားေျပာဆိုရာတြင္ မိမိလိုသည့္ အခ်က္ရေအာင္ ဥပမာမ်ား၊
ခိုင္လံုေသာ အခ်က္လက္မ်ား၊ သာဓကမ်ားျဖင့္ ၾကိဳတင္စီစဥ္၍ ျဖည္းျဖည္း
ညင္သာစြာ ေျပာဆိုျခင္းကို ေရစီးေဖာင္ဆန္ စကားေျပာနည္းဟုေခၚသည္။
စကားကို ေလာၾကီးျပီးမေျပာရဘူး။ ကိုယ့္ကို အစီးအပိုးနဲ႔ ႏိုင္ထက္စီးနင္း
ေျပာဆိုလာသည့္အခါ ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ထိထိမိမိ ျပန္ေျပာရန္ ဤစကားေျပာ
နည္းကို သံုးႏိုင္သည္။
“လဖက္ေကာင္း စားခ်င္လွ်င္ ပေလာင္ေတာင္တက္ေႏွး”
ဆိုသည့္စကားပံုကို ေထာင့္ခ်င့္၍ သိႏိုင္သည္။
၄။ အိုးတန္ဆန္ခပ္ စကားေျပာနည္း
အိုးႏွင့္ဆန္ တန္ေအာင္ခ်က္လွ်င္ ေကာင္းမြန္ႏူးညံ့ေသာ ထမင္းတစ္နပ္ကို
စားရမည္မဟုတ္လား။ အိုးေသးေသးေလးတြင္ ဆန္အမ်ားၾကီးထည့္ခ်က္လွ်င္
ျပည့္က်ပ္၍ မႏူးနပ္ေတာ့ပါ။
အိုးၾကီးၾကီးတြင္ ဆန္အမ်ားၾကီးထည့္ ခ်က္ျပန္လွ်င္လည္း တူးကပ္၍စားမရ
ေတာ့ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိအ႐ြယ္၊ မိမိအဆင့္တန္း၊ မိမိအေျခအေန စသည္တို႔
ႏွင့္တန္ေသာစကားကိုသာ ေျပာဆိုျခင္းကို အိုးတန္ဆန္ခပ္ စကားေျပာနည္း
ဟု ေခၚသည္။
မိမိေျပာဆို ထားသည့္စကား အတိုင္း အလုပ္ကို ျပႏိုင္ရမည္။
အေျပာႏွင့္ အလုပ္ကို တညီတညြတ္တည္း ျဖစ္ေစရန္ ဤစကားေျပာနည္းကို
သံုးသည္။
“ေခြးပါးစပ္က နတ္စကားမထြက္ရ” “ဒူးေနရာဒူးေတာ္ေနရာေတာ္”
စသည့္စကားပံုမ်ားကို ေထာင့္ခ်င့္၍ သိႏိုင္သည္။
၅။ ဆီပြတ္က်ဥ္ေပြ႕ စကားေျပာနည္း
ဆီၾကိတ္တဲ့အခါ ဆီမ်ားမ်ား ထြက္ဖို႔ အထပ္ထပ္ပြတ္ရတယ္။
ထို႕ေၾကာင့္ မိမိစကားကို တစ္ပါးသူ မွတ္မိေစလိုလ်င္ ထပ္ကာထပ္ကာ
ေျပာဆိုျခင္းကို ဆီပြတ္က်ဥ္ေပြ႕ စကားေျပာနည္းဟု ေခၚသည္။
မိဘ၊ ဆရာ မ်ားသည္ မိမိတို႔၏ သားသမီး၊ တပည့္မ်ား အေပၚတြင္ဆံုးမ
ၾသ၀ါဒ ေပးသည့္အခါ တြင္ ဤစကားေျပာနည္း ကိုသံုးသည္။
“ေမးပါမ်ား စကားရ” ဆိုသည့္စကားပံုကို ေထာင့္ခ်င့္၍ သိႏိုင္သည္။
၆။ ဆင္ေ၀ွ႔ရန္ေ႐ွာင္ စကားေျပာနည္း
ဆင္ထိန္းတစ္ေယာက္သည္ ဆင္ကိုသင္ျပရာတြင္ ဆင္၏ အေ႐ွ႕
တည့္တည့္မွ သင္ျပ၍မရေပ ဆင္ကေ၀ွ႔လိုက္လ်င္ ဆင္ထိန္းသည္
အႏၲရယ္႐ွိႏိုင္သည္။
ဆင္၏ အႏၲရာယ္ လြတ္ကင္းသည့္ ဘက္မွေန၍ သင္ျပရေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ မိမိအားထိခိုက္မည့္ စကားမ်ားကို ေ႐ွာင္တတ္ရေပမည္။
လွီးလႊဲ တတ္ရေပမည္။
ျပီးမွ မိမိေျပာခ်င္ေသာ စကားအားထိေရာက္စြာ ေျပာဆိုျခင္းကို ဆင္ေ၀ွ႔
ရန္ေ႐ွာင္ စကားေျပာနည္းဟုေခၚသည္။
စကားကိုသြယ္၀ိုက္ ေျပာလိုသည့္အခါျဖစ္ေစ၊ အေၾကာင္းျပခ်က္ေပးေသာ
စကားကိုေျပာသည့္ အခါျဖစ္ေစ၊ ဆင္ေျခေပးေသာ စကားကုိ ေျပာသည့္အခါ
ျဖစ္ေစ ဤစကားေျပာနည္းကိုသံုးသည္။
“အေလွ်ာက္ေကာင္း၊ အေထာင္းသက္သာ” ဆိုသည့္စကားပံုကို
ေထာင့္ခ်င့္၍ သိႏိုင္သည္။
၇။ ေတာင္သူယာခုတ္ စကားေျပာနည္း
ေတာင္သူတို႔သည္ ယာခုတ္သည့္အခါ ခ်ံဳမ်ား၊ သစ္ပင္ငယ္မ်ား၊ အနီးအနား႐ွိ
အပင္ေလးမ်ားကို ခုတ္ထြင္႐ွင္းလင္းျပီးမွ သစ္ပင္ၾကီးမ်ားကို ခုတ္ထြင္႐ွင္း
လင္း ရသည္။ သို႔မွသာ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ယာခင္းတစ္ခုကိုရႏိုင္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ စကားစေျပာသည့္အခါ စိတ္၀င္စားဖြယ္ေကာင္းေသာစကားျဖင့္
ေစရမည္။ စျပီး မိမိေျပာလိုေသာ စကားကို ေလးေလးနက္နက္ႏွင့္ ထိထိမိမိ
ေျပာဆိုျခင္းကို ေတာင္သူယာခုတ္ စကားေျပာနည္းဟု ေခၚသည္။
စကားအေၾကာင္းရာ တစ္ခုကို လူအမ်ားစိတ္၀င္စားဖြယ္ ျဖစ္ေအာင္ေျပာ
သည့္ အခါ၊ ကေလးမ်ားအား စိတ္၀င္စားဖြယ္ ပံုျပင္မ်ားေျပာသည့္ အခါ၊
သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္လက္မ်ားကို ႐ွင္းလင္းတင္ျပသည့္အခါ ဤစကား
ေျပာနည္းကို သံုးသည္။
“အစေကာင္းမွ အေႏွာင္းေသခ်ာ” ဆိုသည့္စကားပံုကို ေထာင့္ခ်င့္၍
သိႏိုင္သည္။
၈။ ၾကက္ဆုတ္ခြပ္ပစ္ စကားေျပာနည္း
ၾကက္ႏွစ္ေကာင္ခြပ္သည့္အခါ ေနာက္ကိုဆုတ္ဟန္ျပဳျပီးမွ တကယ္ခြပ္သည့္
အခါ အေပၚစီးမွ ခြပ္ေလ့႐ွိသည္။
စကားေျပာသည့္အခါ သူတစ္ပါးေျပာဆိုသမွ်ကို သည္းခံနားေထာင္ျပီး မိမိ
ဘက္အခြင့္သာသည့္အခါမွ အေပၚစီးႏွင့္အပိုင္ေျပာခ်ျခင္းကို ၾကက္ဆုတ္
ခြပ္ပစ္ စကားေျပာနည္းဟုေခၚသည္။
တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အေၾကာင္းအရာတစ္ခုေပၚတြင္ ျငင္းခုန္သည့္အခါ၊
စကားကို အႏိုင္လုေျပာသည့္အခါ ဤစကားေျပာနည္းကိုသံုးသည္။
“ထိုးမည့္ဆင္ တစ္လွမ္းဆုတ္” ဆိုသည့္စကားပံုကို ေထာင့္ခ်င့္၍
သိႏိုင္သည္။
၉။ ေရစစ္ကရား စကားေျပာနည္း
ေရစစ္ကရားကို ေရစစ္ျပီးျဖည့္ပါ။ ေရျပည့္သည့္အခါ လက္ႏွင့္ပိတ္ျပီး
မ ယူလိုက္လွ်င္ ေရထြက္က် ႏိုင္ျခင္းမ႐ွိေတာ့ပါ။
စကားေျပာသည့္အခါ သူတစ္ပါးေျပာဆိုသည့္ စကားကို ေသေသခ်ာခ်ာ
ဖမ္းဆုတ္ျပီး တဖက္သား မျငင္းႏိုင္ေအာင္ ခိုင္လံုေသာ အေၾကာင္းအရာ
မ်ားႏွင့္ အပိုင္ေျပာျခင္းကို ေရစစ္ကရား စကားေျပာနည္း ဟုေခၚသည္။
သူတစ္ပါးစကားကို ပိတ္မိေအာင္ လုပ္ျပီး ျပန္လည္ေခ်ပေသာ စကားေျပာ
နည္းျဖစ္သည္။
စကားေျပာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား၏ ဟာကြက္၊ လြတ္ကြက္မ်ားကို ရွာေဖြျပီး
ခ်ည္တုပ္ကာ ျပန္မေျပာႏိုင္ေအာင္ ေျပာဆိုရာတြင္ ဤစကားေျပာနည္းကို
သံုးသည္။
“ထြက္ျပီးေသာဆင္စြယ္ ျပန္မ၀င္ႏိုင္” ဆိုသည့္စကားပံုကို
ေထာင့္ခ်င့္၍ သိႏိုင္သည္။
၁၀။ ခက္တင္ေမာင္းနင္း စကားေျပာနည္း
ခက္တင္ေမာင္းနင္း ဆိုသည္မွာ မတင္မက်ေသာ သေဘာကိုဆိုလိုသည္။
ဟုတ္သည္လည္းမဆို မဟုတ္ဘူးလည္းမေျပာဘဲ မတင္မက်ေျပာေသာ
စကားျဖစ္သည္။
တဖက္သား စကားကို အဆိုးအေကာင္း မေ၀ဖန္ဘဲ ကိုယ္တိုင္ဘဲ စဥ္းစား
ဆံုးျဖတ္ပါလို႔ အၾကံဥာဏ္ ေပးေသာ စကားမ်ားေျပာသည့္ အခါသံုးသည္။
( စကားေျပာဆိုရာတြင္ ညီညြတ္ရမည့္ အဂၤါရပ္ (၁၀) မ်ိဳး )
၁။ ကာလ၀ါဒီ = ေျပာခ်ိန္သင့္မွ ေျပာျခင္း။
၂။ ဘူတာ၀ါဒီ = မွန္ေသာစကား ကိုေျပာျခင္း။
၃။ ဓမၼ၀ါဒီ = တရားသျဖင့္ ေျပာျခင္း။
၄။ အတၱ၀ါဒီ = အက်ိဳး႐ွိေအာင္ေျပာျခင္း။
၅။ ပီယ၀ါဒီ = ႏွစ္လိုဖြယ္ ေကာင္းေသာ စကားကိုေျပာျခင္း။
၆။ ပီယိစာ ပုမၺ၀ါဒီ = ျပံဳး႐ႊင္စြာ ေျပာျခင္း။
၇။ အတုရိတ၀ါဒီ = အလ်င္စလို မေျပာျခင္း။
၈။ ေပါရီ = ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႕စြာ ေျပာျခင္း။
၉။ မိတဘာဏီ = မတိုမ႐ွည္ ခ်င့္ခ်ိန္ ေျပာျခင္း။
၁၀။ ၀ိသဒိ၀ါဒီ = တိက်ျပတ္သားစြာ ေျပာျခင္း။
လူသားအခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ရာတြင္ စကားေျပာဆိုျခင္းသည္ အဓိက
က႑တြင္ပါ၀င္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္လူတို႔သည္ စကားေျပာဆိုရာတြင္ လိမၼာပါးနပ္မႈ ႐ွိရမည္။
အထက္ပါစကားၾကီး (၁၀) မ်ိဳးကို သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္စြာ
ေျပာဆိုျခင္းျဖင့္စကားအရာတြင္ ကၽြမ္းက်င္လိမၼာသူမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ကာဗ်၀ိဒူ အ႐ွင္စႏၵေဇာတိ ၏ လူ႔စည္းကမ္း ဥပေဒေတာ္ၾကီးမွ
ကိုးကား ေဖာ္ျပသည္။
0 comments:
Post a Comment